مالکیت به معنای صاحب چیزی بودن است که این مالک شدن، میتواند به واسطه اسباب مختلفی نظیر ارث، عقود و قراردادها، اخذ به شفعه یا حیازت مباحات اتفاق بیفتد. چنانچه کسی مدعی مالکیت بر حق یا مالی است، باید بتواند از طریق روشهای اثبات مالکیت، از جمله استفاده از سند، شهادت شهود، اقرار و هر مدرک دیگری که دال بر مالکیت است، آن را اثبات کند. آثار مالکیت، این است که شخص مالک میتواند هرگونه دخل و تصرفی نظیر خرید، فروش و انتقال را تا جایی که خلاف قواعد آمره نباشد و سبب تضییع حق دیگران نشود، در ملک خود داشته باشد و هیچ کس نمیتواند مانع از آن شود.
همچنین گاهی به واسطه اینکه ملک فرد، در کنار ملک دیگری قرار دارد، برای وی، حقوقی ایجاد میشود و مالک ملک دیگر، نمیتواند مانع بهره بردن وی از این حقوق شود. از جمله حقوقی که به واسطه مالکیت میشود به دیگری داد یا به واسطه همجواری ملک با ملک دیگری، ایجاد میشود، حق ارتفاق است.
حق ارتفاق در ماده ۹۳ قانون مدنی، این گونه تعریف شده است: «ارتفاق، حقی است برای شخص، در ملک دیگری.» بر اساس این ماده، حق ارتفاق، یک حق است که شخصی، در ملک شخص دیگر دارد و به واسطه داشتن این حق، میتواند از ملک دیگری، به نحوی محدود استفاده کند. همان گونه که اشاره کردیم، این حق میتواند، به واسطه قرارداد و توافق، برای فردی ایجاد شده یا به واسطه همجواری ملک او با ملک دیگری. به عنوان مثال، هنگامی که مالک یک زمین کشاورزی، به دلیل موقعیت زمین خود، برای آبیاری مجبور باشد از زمینی که در جوار آن است، عبور کرده تا امکان آبیاری داشته باشد، برای او، در زمین که در جوار زمین وی است، حق ارتفاق وجود دارد.