وَاعْتَصِمُوا بِحَبْلِ اللَّـهِ جَمِیعًا وَلَا تَفَرَّقُوا ۚ وَاذْکُرُوا نِعْمَتَ اللَّـهِ عَلَیْکُمْ إِذْ کُنتُمْ أَعْدَاءً فَأَلَّفَ بَیْنَ قُلُوبِکُمْ فَأَصْبَحْتُم بِنِعْمَتِهِ إِخْوَانًا وَکُنتُمْ عَلَىٰ شَفَا حُفْرَهٍ مِّنَ النَّارِ فَأَنقَذَکُم مِّنْهَا ۗ کَذَٰلِکَ یُبَیِّنُ اللَّـهُ لَکُمْ آیَاتِهِ لَعَلَّکُمْ تَهْتَدُونَ
و همگی به ریسمان الهی (دین) خدا چنگ زده و به راههای متفرّق نروید، و به یاد آورید این نعمت بزرگ خدا را که شما با هم دشمن بودید، خدا در دلهای شما الفت و مهربانی بوجود آورد و به لطف و نعمت خدا همه برادر دینی یکدیگر شدید، و در پرتگاه آتش بودید، خدا شما را نجات داد. بدین گونه خدا آیاتش را برای (راهنمایی) شما بیان میکند، باشد که هدایت شوید
نعمت ( بزرگ ) خدا را بر خود ، به یاد آورید که چگونه دشمن یکدیگر بودید و او میان دلهای شما الفت ایجاد کرد و به برکت نعمت او ، برادر شدید
در این که مقصود از ریسمان الهى چیست، مفسرّان اختلاف دارند. قرآن، کتاب و سنّت، دین الهى، اطاعت خداوند، توحید خالص، ولایت اهلبیت(ع) و جماعت، وجوهى است که در تفسیر آن گفته شده است. برخى نیز مفهوم حبل اللَّه را شامل همه این معانى دانسته اند
دعوت به سوى اتحاد! در این آیه «مسأله اتحاد و مبارزه با هر گونه تفرقه» مطرح شده، مىفرماید: «و همگى به ریسمان الهى چنگ بزنید، و از هم پراکنده نشوید» (وَ اعْتَصِمُوا بِحَبْلِ اللَّهِ جَمِیعاً وَ لا تَفَرَّقُوا).
در باره «بِحَبْلِ اللَّهِ» (ریسمان الهى) مفسران احتمالات مختلفى ذکر کردهاند و در روایات اسلامى نیز تعبیرات گوناگونى دیده مى شود ولى هیچ کدام با یکدیگر اختلاف ندارند زیرا منظور از «ریسمان الهى» هر گونه وسیله ارتباط با ذات پاک خداوند و اتحاد و یکپارچگی در مقابل دشمنان است، خواه این وسیله اسلام باشد، یا قرآن، یا پیامبر و اهل بیت او.
سپس قرآن به نعمت بزرگ اتحاد و برادرى اشاره کرده و مسلمانان را به تفکر در وضع اندوهبار گذشته، و مقایسه آن «پراکندگى» با این «وحدت» دعوت مىکند، مىگوید: «و نعمت (بزرگ) خدا را بر خود به یاد آرید که چگونه دشمن یکدیگر بودید و او در میان دلهاى شما الفت ایجاد کرد، و به برکت نعمت او برادر شدید» (وَ اذْکُرُوا نِعْمَتَ اللَّهِ عَلَیْکُمْ إِذْ کُنْتُمْ أَعْداءً فَأَلَّفَ بَیْنَ قُلُوبِکُمْ فَأَصْبَحْتُمْ بِنِعْمَتِهِ إِخْواناً).
در اینجا مسأله تألیف قلوب مؤمنان را به خود نسبت داده مىگوید: «خدا در میان دلهاى شما الفت ایجاد کرد» با این تعبیر، اشاره به یک معجزه اجتماعى اسلام نموده، زیرا اگر سابقه دشمنى و عداوت پیشین عرب را درست بررسى کنیم، خواهیم دید که چگونه یک موضوع جزئى و ساده کافى بود آتش جنگ خونین در میان آنها بیفروزد و ثابت مىگردد که از طرق عادى امکان پذیر نبود که از چنان ملت پراکنده و نادان و بى خبر، ملتى واحد و متحد و برادر بسازند.
اهمیت وحدت و برادرى در میان قبایل کینه توز عرب حتى از نظر دانشمندان و مورّخان غیر مسلمان مخفى نمانده و همگى با اعجاب فراوان از آن یاد کرده اند! سپس قرآن مى افزاید: «شما در گذشته در لبه گودالى از آتش بودید که هر آن ممکن بود در آن سقوط کنید و همه چیز شما خاکستر گردد» (وَ کُنْتُمْ عَلى شَفا حُفْرَهٍ مِنَ النَّارِ فَأَنْقَذَکُمْ مِنْها)
اما خداوند شما را نجات داد و از این پرتگاه به نقطه امن و امانى که همان نقطه «برادرى و محبت» بود رهنمون ساخت
«نار» (آتش) در آیه فوق کنایه از جنگها و نزاع هایى بوده که هر لحظه در دوران جاهلیت به بهانه اى در میان اعراب شعله ور می شد
در پایان آیه براى تأکید بیشتر مىگوید: «خداوند این چنین آیات خود را بر شما روشن مى سازد شاید قبول هدایت کنید» (کَذلِکَ یُبَیِّنُ اللَّهُ لَکُمْ آیاتِهِ لَعَلَّکُمْ تَهْتَدُونَ)
بنابر این، هدف نهایى هدایت و نجات شماست، پس باید به آنچه گفته شد اهمیت فراوان دهید.